Akaryakıt Fiyatları Nasıl Belirlenir?

Son zamanlarda ülkemizin ve dünyanın gündeminde fazlasıyla yer alan ve değim yerindeyse ekonominin en önemli faktörlerinden bir tanesi olan akaryakıt fiyatları, birden fazla etkenin sonucunda oluşmaktadır. Özellikle ülkemizde akaryakıt fiyatlarında yaşanan ani dalgalanmalar, bu fiyatların nasıl oluştuğuna dair merakları da beraberinde getirmiştir.

Ülkemizde tüketiciye sunulan akaryakıt fiyatlarının oluşuması, dünyadaki petrol piyasasının fiyatlarıyla doğrudan bağlantılıdır. Brent petrol fiyatında yaşanacak herhangi bir değişim, ülkemizdeki akaryakıt fiyatlarının artmasına ya da azalmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla Brent petrol fiyatının etkisi oldukça önemlidir. Akaryakıt fiyatlarının oluşmasında lojistik maliyetler, vergi oranları, döviz kuru vb. diğer etkenler de etkili olduğu için Brent petrol fiyatlarındaki değişimin her zaman tüketiciye satış fiyatına eş zamanlı etki etmesi beklenmemelidir. Örneğin; Brent petrol fiyatında düşüş yaşanması, ülkemizdeki akaryakıt fiyatlarında direkt olarak düşüş yaşanmasına sebep olmayabilir. Özellikle petrolün ülkemizde ithal bir mal olarak kullanılması, döviz kurunda yaşanan artışın ya da düşüşün petrol fiyatına direkt olarak etki etmesine sebep olmaktadır.

Global ve ekonomik faktörlere ek olarak, ülkemizde petrol fiyatlarının oluşmasına etki eden 3 farklı süreç bulunmaktadır. Bunlardan ilki, rafineri satış fiyatının oluşumudur. Bu aşamada petrol rafineriden geçer. Sonrasında Özel Tüketim Vergisi(ÖTV) ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu(EPDK) payı petrol fiyatlarına eklenir ve rafineri satış fiyatı ortaya çıkar. İkinci aşama ise akaryakıt depo satış fiyatının belirlenmesidir. Rafineriden çıkan yakıt, dağıtıcı firma tarafından satın alınır ve depolanır. Dağıtıcı firma, hizmet ücretini ve kâr fiyatını ekleyerek satışa sunar ve bu şekilde depo satış fiyatı oluşmuş olur. Üçüncü ve son aşama ise akaryakıt pompa satış fiyatının belirlenmesidir. Akaryakıt istasyonları dağıtıcı firmalardan akaryakıtı satın alır. Lojistik ve işletme maliyetleri, depo satış fiyatına eklenir ve akaryakıt istasyonları, tavsiye edilen satış fiyatını baz alarak kâr elde edebilecek şekilde nihai tüketiciye satışını gerçekleştirir.